Chào bạn
Cơm Khê ,
Sau đây là một vài nhận xét của mình, xin được gửi đến bạn trên cương vị giám khảo của cuộc thi viết số 01/ 2017.
* Về văn phong:
- Bạn có ý thức xây dựng không gian văn chương cho câu chuyện. Mình có thể thấy sự đầu tư của bạn trong việc miêu tả khung cảnh làng quê với hàng cau, thửa ruộng, cánh diều, lũ trẻ... Đây là những hình ảnh mang tính đặc trưng, thường được đưa vào phim ảnh nên khi xuất hiện trong truyện của bạn cũng khiến mọi thứ trở nên hợp lý và gần gũi. Còn mặt trái của nó chính là lối mòn. Sẽ tuyệt hơn nếu bạn có thể lựa chọn hình ảnh nào đó đột phá để làm điểm nhấn, khiến cho "làng quê" trong truyện đặc biệt hơn những "làng quê" thường thấy trong sách vở chẳng hạn.
- Cách hành văn của bạn khá êm, về hình thức tương đối mượt ít lỗi diễn đạt. Nhưng vẫn còn đôi chỗ lậm ngôn (giống văn dịch Trung Quốc), thể hiện ở một số câu thoại và các cấu trúc câu kể như "chân chính là...", "thành công làm..." Đối chiếu với nội dung, mình thấy nó thực sự không phù hợp và giảm giá trị cảm nhận của người đọc đi đáng kể.
- Vấn đề lớn nhất ở văn phong của bạn là chưa có sự hài hòa giữa kể và tả. Khi kể bạn dùng văn nói, lại là văn nói không thuần Việt, nhưng tả thì dùng văn viết hoa mỹ khiến cho các đoạn chuyển giữa kể và tả không mượt mà. Một số câu tả không đầy đủ chủ vị gây khó hiểu, như câu đầu tiên của truyện. Sự vênh giữa kể và tả khiến câu chuyện không đều nhịp. Theo mình hiểu đây là người lớn kể lại hồi trẻ con, nhưng vài chỗ lại giống như trẻ con đang khơi khơi mách chuyện mình khiến cho không khí truyện bị phá vỡ. Cộng thêm bạn viết ở ngôi kể thứ nhất - là ngôi kể rất cần sự chân thật, nhuần nhuyễn nên lỗi này càng bị khuếch trương nặng hơn. Mình đã rất nhiều lần bị đứt mạch cảm xúc (mất hứng) vì sự thiếu đồng điệu này. Với cốt truyện khá buồn này, với sự hồi tưởng này, mình đã mong chờ những câu từ có chiều sâu hơn so với những gì bạn thể hiện.
- Bạn viết thoại nhiều câu chưa tốt. Ví dụ câu: “Mặc kệ cậu có mục đích gì, nếu còn tới gần con bé nửa bước, tôi liền đánh chết cậu”. Đây là cấu trúc trong văn dịch Trung Quốc, ngoài đời không ai nói vậy, nhất là bối cảnh vùng nông thôn.
- Với kết cấu truyện ngắn, mình nghĩ bạn nên giảm bớt những đoạn mang tính kể lể lại, ví dụ đoạn nữ chính lần đầu gặp Đen chẳng hạn.
- Mình thích việc bạn lồng hình tượng "hoa cau" theo chiều dài câu chuyện. Nó khiến tác phẩm có điểm nhấn và thêm chất thơ. Cũng như đoạn cuối, bạn đã viết khá tốt.
* Về nội dung:
- Về kết cấu, đoạn cậu bé 4 tuổi ị đùn có vẻ thừa thãi, hoàn toàn không đóng góp gì vào mạch truyện. Mình nghĩ bạn nên bỏ hẳn đi để người đọc tập trung vào Đen chứ thú thực theo logic, mình đã nghĩ Đen chính là cậu bé ị đùn đó.
- Khúc Đen bị đánh và về khóc với nữ chính khá là… gượng. Nó không có sự rung động chân thật mà chỉ dừng lại ở mức lên gân về mặt câu chữ, tựa như tác giả đang ép nhân vật phải làm như vậy. Đây có thể coi là khoảnh khắc then chốt nhưng lại xảy ra khá chóng vánh, mọi thứ từ hoàn cảnh, hành động, mối liên hệ giữa hai nhân vật được bạn khắc họa trước đó đều chưa đủ để làm được điều này.
- Về chi tiết, Đen mồ côi, bà ngoại mất, không có bố, mẹ ở xa bỏ rơi… >>> người đọc sẽ đặt ra câu hỏi là Đen sinh sống thế nào khi vẫn chỉ là một đứa trẻ, không (?) có người nuôi, và trên truyện chỉ thấy suốt ngày đi chơi và theo đuôi nữ chính. Câu chuyện sẽ có chiều sâu và nặng kí hơn nếu bạn khai thác thêm về đời sống của Đen, mình nghĩ vậy.
- Hình tượng người cha của nữ chính bạn xử lý chưa thực khéo. Đen và nữ chính "dính" nhau như vậy, không có lý do gì ông ấy lại không biết gì về Đen cũng như mối quan hệ với con gái ông cả, nhất là trong bối cảnh làng quê thế này. Vậy tại sao bạn lại chèn thoại để ông bố hành xử như kiểu lần đầu nghe tin Đen là “một thằng côn đồ” vậy? Tại sao lại đợi đến lúc này mới lên tiếng cấm cản? Hay là ông vẫn biết nhưng mới đầu không bận tâm lắm, cứ để Đen là "con cù lần, gánh tội và phục vụ", giờ mới sợ con mình chơi với Đen sẽ bị vạ lây? Dù lúc đó, người bị thương là Đen và nữ chính thì không dính dáng gì.
- Truyện có thông điệp nhưng chưa thực sự rõ ràng hay ấn tượng.
* Kết luận:
Nhìn chung, "Hoa cau" thuộc diện gây được chú ý so với mặt bằng chung những truyện ngắn dự thi. Nội dung gần gũi, kết cấu ổn, bối cảnh rõ ràng, có thể thấy được sự đầu tư vào tác phẩm của tác giả. Khắc phục được những hạn chế còn tồn tại, mình nghĩ nó sẽ thành điểm sáng trong cuộc thi này.
Cảm ơn bạn đã tham gia cuộc thi. Chúc bạn sẽ có những tác phẩm xuất sắc hơn nữa trong tương lai.
Giám khảo cuộc thi: [Cuộc thi viết số 1/2017] Mối tình đầu