Xuất bản một cuốn sách cần những gì

[Vũ Khúc]

Mình thực sự không tin bất kì ai cả, kể cả những Editors có kinh nghiệm nhất.. Mình chỉ tin vào độc giả chân chính thôi nhưng mình không biết họ đang ở đâu.
Nhưng dù sao, đọc còm men của bạn, mình cũng thấy an ủi được phần nào. Cảm ơn bạn nha.

Hãy nghĩ rằng biên tập viên chính là độc giả, một vài biên tập viên tử tế còn đóng vai trò người thầy, người dẫn đường cho bạn. Họ có thể viết không hay bằng nhà văn nhưng cái nhìn của họ bao quát và kinh nghiệm. Trong trường hợp của mình, chỉ nhờ đúng một câu phê bình dài 4 từ hết sức đúng đắn của biên tập viên - bây giờ mình vẫn chưa biết tên người đó - mà mình nhận ra điểm yếu của mình ở đâu và mình đã sửa nó để tác phẩm sau được chấp nhận.
Một biên tập viên có thể sai, hai biên tập viên có thể sai nhưng 3, 4 người thì không thể sai được (trừ khi bạn là thiên tài vượt trên đám đông, mà đã là thiên tài thì con đường tất nhiên phải gay go hơn người thường rồi), bạn gửi bản thảo cho 4 nhà xuất bản trở lên mà tất cả đều từ chối thì hãy yên tâm rằng bản thảo của bạn đúng là chưa đạt. Hãy tự vấn mình trước.
Nhưng thường các biên tập viên rất bận, họ đọc rất nhiều bản thảo và không rỗi hơi chỉ cho bạn những điểm còn yếu. Vậy hãy gửi nó đến cho một người bạn thân mà bạn rất tin tưởng. Mội người cũng yêu truyện, thích đọc thể lọai truyện mà bạn đang viết, và nhờ họ nhận xét hộ. Thường dân đọc không chuyên sẽ nhận xét thế này: Truyện này dở, đọc khô như ngói (thế là vứt đi rồi), tao không hiểu mày viết gì (vứt tiếp nhé, độc giả không hiểu là lỗi của bạn), truyện mày nhạt quá (xong nữa). Còn nếu họ nhận xét là: thú vị đấy, tao thích (thế là qua cửa quan trọng nhất rồi), truyện hay nhưng có mấy chỗ tao không hiểu (thế thì phải đọc lại và sửa nếu đúng là chưa rõ ràng).
Hiện nay có một thực tế là mỗi nhà xuất bản lại chuyên một mảng. Ví dụ mảng trinh thám chỉ có 2 đến 3 chỗ quan tâm. Những chỗ khác gửi truyện đến họ không đọc, hoặc đọc xong cũng không có ý định in. Thông qua việc gửi bản thảo, bạn sẽ rút ra được chỗ nào quan tâm đến mảng truyện nào, chỗ nào mình có thể cộng tác, địa chỉ email của các biên tập viên là gì. Đây là những kiến thức rất thực tế, rất quan trọng. Mình sống trong một thế giới mà phải bước đi mới thành đường, không ai mang cơm đến cho bạn ăn hết cả. Viết truyện là quá trình lâu dài, chỉ khi nào xông vào nó bạn mới tự thân vỡ ra được nhiều thứ. Con đường để truyện đầu tiên được xuất bản thường mất 1 năm, con đường để trở thành nhà văn thực thụ sẽ mất vài năm, và con đường để bạn lưu tên trong lịch sử phải mất cả đời.

 

[spillingthewind]

Con đường để truyện đầu tiên được xuất bản thường mất 1 năm, con đường để trở thành nhà văn thực thụ sẽ mất vài năm, và con đường để bạn lưu tên trong lịch sử phải mất cả đời.

Mình muốn hỏi là, có cần phải nổi trên mạng rồi mới tìm đến NXB không? Vì tác giả vô danh như mình thì đời nào có ai chịu mạo hiểm?

 

[Huyền Nhâm]

Còn về vấn đề bản quyền (đã đăng trên các trang MXH) thì em phải trực tiếp hỏi rõ công ty sách mà em muốn hợp tác. Vì còn tùy từng nhà, có nhà thì chấp nhận nhưng cũng có nhà thì không em nhé.

Thơ có biết NXB nào chấp nhận in những truyện đã từng được đăng trên mạng rồi không? Mà cũng không phải đăng cả, đăng một phần thôi. Ví như tuyển tập truyện ngắn gồm 10 truyện thì có 3 truyện đã đăng trên mạng chẳng hạn?

 

[Vũ Khúc]

Mình muốn hỏi là, có cần phải nổi trên mạng rồi mới tìm đến NXB không? Vì tác giả vô danh như mình thì đời nào có ai chịu mạo hiểm?

Không cần. Hoàn toàn không. Bạn là kẻ vô danh thì trước mắt biên tập viên tác phẩm của bạn cũng sẽ được đối xử tử tế. Đồng ý là những nhà văn nổi tiếng được ưu tiên vì biên tập viên biết trước khả năng của họ, họ đã có sẵn độc giả và rủi ro khi in sách thấp hơn, nhưng con đường quan trọng nhất dẫn đến việc được xuất bản sách vẫn là chính bản thân tác phẩm. Đừng ngại vì mình vô danh nên không được chú ý. Mình cam đoan không biên tập viên nào nghĩ vậy đâu.

 

[spillingthewind]

Không cần. Hoàn toàn không. Bạn là kẻ vô danh thì trước mắt biên tập viên tác phẩm của bạn cũng sẽ được đối xử tử tế. Đồng ý là những nhà văn nổi tiếng được ưu tiên vì biên tập viên biết trước khả năng của họ, họ đã có sẵn độc giả và rủi ro khi in sách thấp hơn, nhưng con đường quan trọng nhất dẫn đến việc được xuất bản sách vẫn là chính bản thân tác phẩm. Đừng ngại vì mình vô danh nên không được chú ý. Mình cam đoan không biên tập viên nào nghĩ vậy đâu.

Bạn nói ngược hoàn toàn những gì mình từng nghĩ luôn đó, nói thật. Mình nghĩ là cây bút vô danh sẽ bị hất hủi dữ lắm và mình luôn chuẩn bị tinh thần cho điều đó. Nhưng mình nghe nói là con đường quan trọng nhất dẫn đến việc được xuất bản đối với NXB chính là lợi nhuận, coi chừng bạn đang lí tưởng hóa trong khi thực tế thì hơi bị phũ.

 

[Vũ Khúc]

Bạn nói ngược hoàn toàn những gì mình từng nghĩ luôn đó, nói thật. Mình nghĩ là cây bút vô danh sẽ bị hất hủi dữ lắm và mình luôn chuẩn bị tinh thần cho điều đó. Nhưng mình nghe nói là con đường quan trọng nhất dẫn đến việc được xuất bản đối với NXB chính là lợi nhuận, coi chừng bạn đang lí tưởng hóa trong khi thực tế thì hơi bị phũ.

Đã là nhà xuất bản thì tất nhiên họ phải có lợi nhuận. Tiền in ấn, trả lương nhân viên, thuê văn phòng, đóng thuế ... Nhưng hãy nghĩ xem đồng tiền đến từ đâu? Không phải từ việc bán sách sao. Mà làm thế nào để bán được sách? Sách hay thì bán được. Thế nên tóm lại quan trọng nhất vẫn là tác phẩm.
Biên tập viên rất thực tế, nhưng cái thực tế của họ vẫn dựa trên tác phẩm. Nếu bạn là nhà văn nổi tiếng mà tác phẩm không ra gì thì họ cũng không in. Thực tế đó làm cho việc xuất bản sách tư nhân khá là công bằng.
Tất nhiên những mảng sách hay mà kén độc giả thì cũng gian nan thật. Nhưng đó là cho các sách kĩ thuật, khoa học, giáo dục ... chứ không phải cho truyện. Đã là truyện văn học hay thì ai cũng đọc được, và sẽ có người nhận xuất bản cho bạn.

 

[spillingthewind]

Đã là truyện văn học hay thì ai cũng đọc được, và sẽ có người nhận xuất bản cho bạn.

Mong là được như bạn nói, . Nhưng dù sao mình vẫn chuẩn bị tinh thần để chịu đựng việc không được xuất bản.

Không biết người khác như thế nào chứ mỗi lần đi vô nhà sách là mình thấy rất nhiều tác phẩm, tuy nhiên, không có tác phẩm nào thực sự đập vào mắt mình. Có thể là do thiết kế bìa, cuốn nào trông cũng như cuốn nào, không tìm được sự nổi bật mà cứ đều đều như nhau. Nhưng cũng có thể do mình không thích những cuốn có cách viết cũng như motif quen thuộc. Chung quy mình tự hỏi, nếu ai cũng giống mình thì sao mà NXB bán được sách, và làm sao có thể tiêu thụ hết 1000 cuốn cho mỗi đầu sách?

 

[Vũ Khúc]

Không biết người khác như thế nào chứ mỗi lần đi vô nhà sách là mình thấy rất nhiều tác phẩm, tuy nhiên, không có tác phẩm nào thực sự đập vào mắt mình. Có thể là do thiết kế bìa, cuốn nào trông cũng như cuốn nào, không tìm được sự nổi bật mà cứ đều đều như nhau. Nhưng cũng có thể do mình không thích những cuốn có cách viết cũng như motif quen thuộc. Chung quy mình tự hỏi, nếu ai cũng giống mình thì sao mà NXB bán được sách, và làm sao có thể tiêu thụ hết 1000 cuốn cho mỗi đầu sách?

Thực sự trong hai chục năm gần đây bảo điểm tên các tác phẩm văn học VN nổi bật mình cũng không chỉ ra được. Mọi thứ đều giống nhau, nhàm chán, các tác giả viết theo lối mòn. Tác phẩm gây xôn xao dư luận gần nhất là Cánh đồng bất tận của Nguyễn Ngọc Tư nhưng nó cũng chỉ ở mức khá. Điều đó cho thấy năng lực sáng tác, sáng tạo, tư duy của chúng ta đã đạt ngưỡng và chưa thích ứng kịp với cuộc sống mới.
Tuy nhiên các nhà xuất bản vẫn có thể bán hết được 1000, 2000, thậm chí 10, 20 nghìn quyền nếu tình trạng in lậu không tràn lan như hiện nay. Bởi vì những người yêu thích văn học vẫn rất nhiều và mỗi nhà văn lại có một tầng lớp độc giả riêng. Có thể bạn không thích nhưng những người khác thì lại thích. Hiện nay văn học đang phân mảng rất mạnh, không còn nhà văn lớn theo cái dạng viết một cái cả nước vỗ tay khen, mỗi người chỉ có thể tung hòanh trong trận địa riêng của mình. Các bạn viết ngôn tình mình không đọc, nhưng lại cực kì đông khách là một ví dụ.

 

[spillingthewind]

Bởi vì những người yêu thích văn học vẫn rất nhiều và mỗi nhà văn lại có một tầng lớp độc giả riêng.

Mình cũng nghĩ là do thị hiếu của mỗi người mỗi khác nhau. Từ xưa tới nay mình không đọc ngôn tình nhưng mình lại thấy ngôn tình bán rất chạy. Có thể giải thích là do ngôn tình có số lượng độc giả lớn, họ chịu khó mua và đọc, bao nhiêu cũng không chán. Mình thì chỉ viết thể loại Fantasy nhưng VN vẫn còn lạ với Fantasy do người Việt viết lắm. Thực tế là chưa thực sự có tác phẩm nào nổi bật, chúng chỉ nổi lên một thời gian ngắn rồi bặt luôn chứ ít có đầu sách nào sánh bằng những tác phẩm như series Harry Potter.

Mình định đi con đường khác, không xuất bản sách giấy vì phải nhờ đến NXB khá là rắc rối. Mình tính tìm hiểu thị trường sách Indie, tức là những tác giả do chính tác giả tự xuất bản dưới dạng Ebook như trang Amazon chẳng hạn. Tuy không có hi vọng đem lại thu nhập nhưng mình chỉ cần có người đọc là được rồi nên có thể sẽ tạo điều kiện cho người đọc tải về miễn phí.

 

[Võ Anh Thơ]

Thơ có biết NXB nào chấp nhận in những truyện đã từng được đăng trên mạng rồi không? Mà cũng không phải đăng cả, đăng một phần thôi. Ví như tuyển tập truyện ngắn gồm 10 truyện thì có 3 truyện đã đăng trên mạng chẳng hạn?

Truyện dài theo mình nếu đăng vài chương hay tối đa là phân nửa thì chắc không sao. Còn truyện ngắn ví dụ như 15 truyện mà post cỡ 2,3 truyện thì không vấn đề gì mấy. Những NXB mình gửi nàng ấy, nàng cứ thử. Thể loại truyện ngắn và dài cũng dễ được nhận ở hầu hết các nhà sách. ^^

Cám ơn bạn, mình cứ thắc mắc suốt.

Theo mình thì bạn nên trao đổi với những tác giả đã in sách vì họ là người trong cuộc, sáng tối gì đều biết. Mình in sách cũng hơn 3 năm rồi, thiệt lợi, khó khăn dễ dàng gì mình trải qua hết. Thậm chí bị quỵt nhuận hay bị in nối bản nhưng không báo nữa. Cái thế giới in sách sâu cay lắm và nếu là người đứng bên ngoài thì sẽ chỉ thấy bề nổi, phải vào bên trong mới thấy được phần chìm giống như 1 tảng băng vậy, phần chìm bao giờ cũng nhiều hơn phần nổi. Nếu bạn muốn tìm hiểu gì thì nhắn tin cho mình, trao đổi kín đáo cũng dễ hơn.

Thực ra văn chương không có thước đo chung. Nó thuộc về cảm nhận hơn là đánh giá quy cách này nọ. Tại sao nhiều người lại thích xem 1 cuốn sách mà theo mình lại chẳng mấy nổi bật? Chẳng qua vì cuốn sách đó "có sự đồng cảm" với họ. Họ tìm thấy trong đấy những nỗi niềm giống mình, và vì vậy họ thích. Văn chương, lắm khi đơn giản vậy thôi. Đồng cảm là điều cốt lõi gắn kết những tâm hồn với nhau. Về mặt đánh giá, có thể đánh giá về ngôn từ, giọng điệu, nội dung tốt hay chưa tốt nhưng còn về "cảm giác của trái tim" thì chẳng thể quy vào 1 quy tắc nào cả. ^^ Nhưng cho dù thế nào đi nữa, 1 tác phẩm có thể chạm đến trái tim độc giả, dù ít hay nhiều, dù là theo cách nào đi nữa thì nó cũng đã là nghệ thuật chân chính rồi.

Tuyển tập tản văn và truyện ngắn phải làm tách bạch, vì không ai nhận in gộp chung hai thứ này làm một.

Theo mình, tản văn và truyện ngắn vẫn có thể gom chung. Mình nhớ cuốn Tình yêu là không ai muốn bỏ đi của Phan Ý Yên gồm truyện ngắn và tản văn chung. ^^ Hay như mình cũng nộp bản thảo truyện ngắn và thơ chung ấy.

Biên tập viên rất thực tế, nhưng cái thực tế của họ vẫn dựa trên tác phẩm. Nếu bạn là nhà văn nổi tiếng mà tác phẩm không ra gì thì họ cũng không in.

Không hẳn BTV nào cũng vậy đâu nha bạn. Nếu nói "bạn là nhà văn nổi tiếng mà tác phẩm không ra gì thì họ cũng không in" thì có lẽ những cuốn ngôn tình kiểu H+, hoặc những cuốn do tác giả teen có lượng fan khủng viết tệ đã không tràn lan như bây giờ. Sách hay được xuất bản vẫn có. Nhưng nếu bảo họ chỉ coi trọng "nghệ thuật chân chính" thôi thì chưa đúng. Bán sách, lợi nhuận với họ vẫn là quan trọng.