Tản văn Sinh nhật

[Hexagon]

"Nói là cùng biểu diễn với nhau, ai mà biết được là không có ý gì?".

Theo bạn phần mình trích dẫn bên trên là có bao nhiêu câu? 1 câu hay 2 câu khi mà có 2 dấu kết câu ở đây?
Và nếu thay vì dùng ngoặc kép để đánh dấu hội thoại bằng dùng gạch ngang thì nên viết thế nào?
- Nói là cùng biểu diễn với nhau, ai mà biết được là không có ý gì?
hay:
- Nói là cùng biểu diễn với nhau, ai mà biết được là không có ý gì?.

Như mình nói phía trên, phần này mình - đại diện cho Gác - sẽ không bắt lỗi chính tả nếu các muốn trình bày như thế. Nhưng rõ ràng theo ý nghĩa của văn học thì câu trên chỉ là 1 câu hỏi, tự nhiên thêm 1 dấu chấm vào vô duyên hết sức. Túm lại là cần hết sức chú ý giữa việc dùng dấu ngoặc kép để đánh dấu nó là hội thoại khác với việc dùng ngoặc kép mang ý nghĩa trích dẫn.
1 ví dụ về trích dẫn nhé.
Gã ta đã quát lên "Đưa ví đây!" với tao.
Phần này thì đoạn trong ngoặc kép là trích dẫn, nó chỉ là 1 phần của toàn bộ câu nói. Khác với việc dùng ngoặc kép để đánh dấu đó là 1 lời thoại trong tác phẩm.

Chú ơi truyện thế nào thì gọi là ngắn, dài?

Cái này hên xui nha. Tùy mọi người xác định nhưng truyện có thể chia thành nhiều chương là được coi là truyện dài rồi.

 

[anphadenta]

Theo bạn phần mình trích dẫn bên trên là có bao nhiêu câu? 1 câu hay 2 câu khi mà có 2 dấu kết câu ở đây?

Là một câu đó ad. Câu đó được hình thành từ hai thành phần chính, đó là nội dung bên trong và dấu ngoặc kép bên ngoài. Nội dung bên trong là một câu gồm hai mệnh đề được ngăn cách nhau bởi dấu phẩy và dấu kết câu là dấu hỏi.
Dấu hỏi bên trong (dấu ngoặc kép) là dấu kết của câu bên trong dấu ngoặc kép, còn dấu chấm bên ngoài (dấu ngoặc kép) là dấu kết của toàn bộ câu.
Thêm một vấn đề nữa, có lẽ từ đây mà gây nên tranh luận. Trước giờ, mình chỉ có khái niệm, dấu ngoặc kép có nhiệm vụ trích dẫn trực tiếp (lời thoại được trích dẫn một cách trực tiếp) chớ mình chưa được học nhiệm vụ của dấu ngoặc kép là dùng để viết câu hội thoại bao giờ.

Nhưng rõ ràng theo ý nghĩa của văn học thì câu trên chỉ là 1 câu hỏi, tự nhiên thêm 1 dấu chấm vào vô duyên hết sức.

Ừm, cái này là ad nói đó nha! Ad biểu đi tham khảo sách, dẫn chứng của mình lấy ra từ sách đấy.
Vậy, có trường hợp như thế này "Bốp!". ad có thấy vô duyên không? Nhưng câu đó mình trích từ sách giáo khoa hẳn hoi, tiếc là mình quên nó nằm ở sách nào rồi.

 

[Hexagon]

Vậy, có trường hợp như thế này "Bốp!". ad có thấy vô duyên không?

Cái này thì rất vô duyên, và chắc chắn sách viết cách này không nhiều, không muốn nói là cực hiếm.
Việc đặt dấu câu này còn tùy với từng nước, và mỗi nước có chuẩn riêngví như nước Pháp hay dùng ngoặc kép còn nước Mỹ lại hay dùng gạch ngang, VN du nhập cả 2 văn hóa này nên mới đang loạn trong cả 2 cách dùng. Tuy nhiên nếu xét ngoặc kép và gạch ngang có ý nghĩa tương đương thì việc có thêm dấu ngoài dấu ngoặc là rất vô lý.
VD:
- Mày khỏe không?
"Mày khỏe không?".
Vậy là cùng 1 chức năng là đánh dấu hội thoại thì cách đặt thêm dấu ngoài ngoặc nó đã biến 1 câu hỏi thành 1 đoạn trần thuật lại câu hỏi?

Thêm một vấn đề nữa, có lẽ từ đây mà gây nên tranh luận. Trước giờ, mình chỉ có khái niệm, dấu ngoặc kép có nhiệm vụ trích dẫn trực tiếp (lời thoại được trích dẫn một cách trực tiếp) chớ mình chưa được học nhiệm vụ của dấu ngoặc kép là dùng để viết câu hội thoại bao giờ.

Đúng, nếu dấu ngoặc kép là trích dẫn thì dấu của đoạn phải nằm ngoài ngoặc kép, nhưng ở đây ngoặc kép là dùng để đánh dấu hội thoại, có vai trò khác với trích dẫn.
Nếu bạn đọc báo thì dùng ngoặc kép vẫn có thêm dấu bên ngoài, bởi lời của nhân vật trong 1 bài báo mang tính trích dẫn, khác với lời thoại của nhân vật trong truyện, cũng như không bài báo nào lại dùng dấu gạch ngang để đánh dấu lời người phỏng vấn cả.

 

[anphadenta]

Cái này thì rất vô duyên, và chắc chắn sách viết cách này không nhiều, không muốn nói là cực hiếm.

Cái này thì có lẽ là ad đúng, vì mình học được cách viết này từ sách giáo khoa, cụ thể là cuốn Văn học lớp 11, 12 được xuất bản tận năm 2000. Và nếu, hình thức viết đó vô duyên thì mình cũng chịu.

không bài báo nào lại dùng dấu gạch ngang để đánh dấu lời người phỏng vấn cả.

Cái này ad cũng đúng luôn. Văn phong của truyện và văn phong của báo đúng là có sự khác nhau. Không có một bài nào sử dụng dấu gạch ngang để đánh dấu lời người phỏng vấn cũng như không có truyện nào lại dùng dấu ngoặc kép để biểu hiện lời thoại trực tiếp của nhân vật (mình đang nói về dòng sách in chính thống chớ không phải là tiểu thuyết mạng trong những năm gần đây nha ad).
Mình cũng xin được góp ý một chút. Ad đã từng viết trong những bài về sửa lỗi chính tả rằng có một số trường hợp được du di, mình đồng ý, mạng mà. Nhưng mình nghĩ khi ad sửa lỗi cho mọi người, ad nên sửa theo cách chính thống chớ không nên sửa lỗi theo hình thức thường được những người dễ dãi du di.
Những điều mà mình nói, mình đều dựa vào sách giáo khoa, cho nên, mình mong ad có thể cho mình thêm dẫn chứng thật thuyết phục để chứng minh hình thức dấu câu mà mình đưa ra là vô duyên (dĩ nhiên phải là dẫn chứng phải từ sách chính thống đáng tin chớ không phải từ tiểu thuyết mạng nha ad). Đưa ra yêu cầu này mình cũng tự thấy thật là vô duyên (vì ad rất bận, vì đây chỉ là vấn đề nhỏ về dấu câu) nhưng mình thật sự hoang mang sau mấy lần tranh luận, rõ ràng sgk in như vậy, và mình cũng đã hỏi vài người bạn học chuyên ngành ngôn ngữ, họ đều xác nhận như những gì mình đã nói, mà rốt cục mình vẫn sai, mình chỉ muốn có thêm bằng chứng để chứng minh mình sai mà thôi.