Viết và những điều chưa thống nhất

[Chim Cụt]

Bạn Chim xin phép đưa ra thêm vấn đề để mọi người cùng bàn:

4. Trình bày lời thầm nghĩ, âm thanh ngoại cảnh, lời thoại qua điện thoại hay bộ đàm

Chúng ta có hai cách để đánh dấu thoại:
- Xuống hàng, gạch đầu dòng;
- Dùng dấu ngoặc kép.

Theo đó, một số bạn khi diễn tả âm thanh ngoại cảnh, lời thoại qua điện thoại hay bộ đàm, lời thầm nghĩ của nhân vật cũng sử dụng luôn cách dùng dấu ngoặc kép. Thông thường các bạn sử dụng cách này hay sử dụng cách đánh dấu thoại thứ nhất (tức là gạch đầu dòng).

Ví dụ a: (âm thanh ngoại cảnh)

"Hành khách chú ý! Chuyến bay mang số hiệu BR392 sẽ..."

Cô nhìn đồng hồ trên cổ tay ẩn hiện những vệt gân xanh xao. Còn ít phút cô sẽ thoát khỏi nơi này, không phải đối mặt với con người ấy.

Ví dụ b: (lời thoại trực tiếp và lời thoại qua điện thoại)

Đúng lúc này, điện thoại của Kỳ Mạnh đổ chuông. Anh tiến tới cửa sổ, ngón tay dài trượt trên bàn phím.

- Chuyện gì?

“Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến.”

- Mẹ nhà nó. - Kỳ Mạnh gằn giọng.

Ví dụ c: (lời thầm nghĩ)

“Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ.” Cát Anh thầm nghĩ. Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.

Hoặc:

Cát Anh thầm nghĩ: “Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ.” Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.

--- o0o ---​

Theo tối kiến của bạn Chim, tất cả những trường hợp đều không cần đặt trong dấu ngoặc kép. Cách trình bày đẹp nhất là sử dụng định dạng in nghiêng.

Ví dụ a:
Hành khách chú ý! Chuyến bay mang số hiệu BR392 sẽ...
Cô nhìn đồng hồ trên cổ tay ẩn hiện những vệt gân xanh xao. Còn ít phút cô sẽ thoát khỏi nơi này, không phải đối mặt với con người ấy.

Ví dụ b:
Đúng lúc này, điện thoại của Kỳ Mạnh đổ chuông. Anh tiến tới cửa sổ, ngón tay dài trượt trên bàn phím.
- Chuyện gì?
- Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến.
- Mẹ nhà nó. - Kỳ Mạnh gằn giọng.

Ví dụ c:
Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ. Cát Anh thầm nghĩ. Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.

Hoặc: (Ví dụ này có dấu hai chấm nên không cần in nghiêng.)
Cát Anh thầm nghĩ: Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ. Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.

Mời cả nhà cùng đưa ra ý kiến ạ.

__________
Bài này vừa được cập nhật lên #1,

 

[Du Ca]

Chị đồng ý in nghiêng như những ví dụ trên, không cần bỏ ngoặc kép hay gạch đầu dòng.

 

[timbuondoncoi]

Theo kinh nghiệm biên tập phụ đề phim của mình, sẽ in nghiêng tất cả những trường hợp sau, mình nghĩ nó cũng phù hợp với việc biên tập sách, mình xin chia sẻ:
- Lời dẫn chuyện.
- Hồi tưởng lại một cảnh trong quá khứ.
- Suy nghĩ thầm (như ví dụ c).
- Âm thanh ngoại cảnh (như ví dụ a).
- Lời thoại qua điện thoại (như ví dụ b).
Nếu A xuất hiện trực tiếp trên màn hình thì thoại của A sẽ ghi bình thường. Nhưng nếu như màn hình đang chiếu đến A, mà thoại là giọng nói đang truyền đến từ bên kia đầu dây của B, thì thoại của B sẽ được in nghiêng và ngược lại.
Nhưng trong bối cảnh truyện, theo cách trình bày của bạn Chim:
- Chuyện gì?
- Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến.
- Mẹ nhà nó. - Kỳ Mạnh gằn giọng.
Cảm nhận chủ quan của mình thì trình bày như thế này sẽ không thẩm mỹ, nếu là mình, mình sẽ in nghiêng hết tất cả những lời thoại trong trường hợp này, để người đọc hiểu đó không phải là gặp mặt để đối thoại trực tiếp, mà là giao tiếp bằng điện thoại, tương tự cho chat,...

 

[Chim Cụt]

- Lời thoại qua điện thoại (như ví dụ b).
Nếu A xuất hiện trực tiếp trên màn hình thì thoại của A sẽ ghi bình thường. Nhưng nếu như màn hình đang chiếu đến A, mà thoại là giọng nói đang truyền đến từ bên kia đầu dây của B, thì thoại của B sẽ được in nghiêng và ngược lại.
Nhưng trong bối cảnh truyện, theo cách trình bày của bạn Chim:
- Chuyện gì?
- Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến.
- Mẹ nhà nó. - Kỳ Mạnh gằn giọng.
Cảm nhận chủ quan của mình thì trình bày như thế này sẽ không thẩm mỹ, nếu là mình, mình sẽ in nghiêng hết tất cả những lời thoại trong trường hợp này, để người đọc hiểu đó không phải là gặp mặt để đối thoại trực tiếp, mà là giao tiếp bằng điện thoại, tương tự cho chat,...

Cái này giống nhau mà chị. Thay cảnh mà nhân vật Kỳ Mạnh đang ở bằng màn hình đang chiếu ở nhân vật A ạ, ta sẽ có thoại của nhân vật nói chuyện qua điện thoại trong truyện chính là thoại của nhân B trong phim.

 

[timbuondoncoi]

Cái này giống nhau mà chị. Thay cảnh mà nhân vật Kỳ Mạnh đang ở bằng màn hình đang chiếu ở nhân vật A ạ, ta sẽ có thoại của nhân vật nói chuyện qua điện thoại trong truyện chính là thoại của nhân B trong phim.

Chị hiểu là nó giống nhau nhưng về cách trình bày chị lại thấy nó hơi kỳ, cái này chị cũng không biết diễn tả cảm giác thế nào nữa, không phải đúng sai, mà là về mặt thẩm mỹ.
Vì thế cho nên đối với truyện dài, chị vẫn chuộng cách dùng ngoặc kép đối với lời thoại hơn.
Trong tình huống này, chị thấy đa số các truyện nếu để ngoặc kép thì sẽ không làm gì hết.
Ví dụ:
"Chuyện gì?"
"Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến."
"Mẹ nhà nó." Kỳ Mạnh gằn giọng.
Hay cả đoạn nghĩ thầm nữa, chị vẫn thấy người ta dùng cách này nhiều:
"Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ." Cát Anh thầm nghĩ. Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.
Ít khi hành văn là Cát Anh thầm nghĩ: "..."

 

[Chim Cụt]

Với ví dụ b thì in nghiêng hay không in nghiêng đều được ấy ạ, chỉ là không được dùng ngoặc kép. Vì như thế sẽ được xét vào dạng không thống nhất khi đánh dấu thoại. Em khác chị ấy. Em thấy in nghiêng sẽ giúp người đọc hình dung ra được ra được kia là thoại qua điện thoại hoặc bộ đàm. Nó gọi là về gì nhỉ, có một từ diễn tả chỗ này, cảm quan hay gì đấy, đại loại là nó đánh vào mắt nhìn chúng ta. (Em gặp khó khăn với từ này suốt, cứ quên nó suốt. )

À, hình dung ra thì giống như khi lồng tiếng ấy, thì âm thanh qua điện thoại sẽ được lồng khác đi với âm thanh trực tiếp.

Với ví dụ c thì em không đồng ý với chị. Vì chị sử dụng ngoặc kép để đánh dấu thoại thì càng không đồng ý ấy ạ. Một cái là thoại, một cái chỉ là lời thầm nghĩ thôi - nhân vật chưa nói ra. Thật ra với ví dụ này em thường cố gắng sử dụng cách viết trần thuật.

 

[timbuondoncoi]

Với ví dụ b thì in nghiêng hay không in nghiêng đều được ấy ạ, chỉ là không được dùng ngoặc kép.

Hình như em hiểu nhầm ý chị đoạn này, chị nói chị vẫn thấy người ta dùng cách này nhiều là để mô tả số đông, không nhận xét đúng sai. "Người ta" ở đây là nhà xuất bản. @@
Còn trình bày, vấn đề này thì lại quay về vấn đề đầu tiên chị nói: Nếu là đối thoại gián tiếp (thông qua phương tiện khác):
- Nếu chúng ta đánh dấu lời thoại bằng gạch đầu dòng: Với đối thoại gián tiếp, chị cũng sẽ đánh dấu gạch đầu dòng, nhưng in nghiêng tất cả, để độc giả phân biệt đó không phải là đối thoại trực tiếp.
- Nếu chúng ta đánh dấu lời thoại bằng ngoặc kép: Chị giữ nguyên ngoặc kép, không in nghiêng.
Còn ví dụ c, nếu là chị, chị đồng ý với phương án của em.
À, chị bổ sung thêm một chút
Cát Anh thầm nghĩ: “Với bộ dạng của mày thì già đi mười tuổi là giải pháp sáng suốt, con ranh ạ.” Vị khách không mời vẫn tự nhiên ngồi lên giường và vẫy tay.
Cá nhân chị thì cách này sai rồi vì kiểu hai chấm, rồi mở ngoặc kép chỉ phù hợp cho lời thoại, còn nghĩ thầm thì bản thân nó không phải là lời thoại.

 

[Chim Cụt]

Vầng vầng. Đúng sai ở trên em nói là ý bảo cách của hai chị mình thì được, cách của các bạn là chưa được.

Ví dụ b coi như hai chị mình dùng khác nhau ạ. Đợi thêm các bạn khác cho thêm ý kiến, chúng ta thống nhất sau.

Ví dụ c, chuyện dùng hai chấm và dấu ngoặc kép là các bạn dùng ấy chị. Rất nhiều. Em gặp suốt khi duyệt file. Thấy nhiều quá, cần phải thống nhất trong Gác nên em đem qua đây cho mọi người cùng thảo luận.

 

[timbuondoncoi]

Lỡ rồi cho chị nhiều chuyện một chút em nhé, ở ví dụ b vì tác giả chỉ miêu tả ngoại cảnh của nhân vật Kỳ Mạnh, nếu như tác giả mô tả tình tiết đan xen thì việc in nghiêng lúc này không có ý nghĩa.
Ví dụ:
Đúng lúc này, điện thoại của Kỳ Mạnh đổ chuông. Anh tiến tới cửa sổ, ngón tay dài trượt trên bàn phím.
"Chuyện gì?"
Ở bên kia đầu dây, sắc mặt B tái mét, anh nói với giọng khẩn trương: "Lô hàng bên Hồng Kông bị cục hải quan giữ lại, em đoán bọn Ma Cao trả thù vụ chúng ta không hợp tác. Anh có lẽ phải sang bên này một chuyến."
"Mẹ nhà nó." Kỳ Mạnh gằn giọng.

Nếu việc mô tả sắc thái hay tâm trạng của hai nhân vật đang đối thoại đan xen nhau thì cách in nghiêng rất khó trong trường hợp này.

 

[Chim Cụt]

Dạ không. Trường hợp chị đưa ra thì không in nghiêng gì cả vì ngoại cảnh lúc này là khác nhau mà. Em chỉ dùng in nghiêng khi cùng một cảnh thôi.